Unijny Fundusz Odbudowy

Pandemia Covid 19 sprawiła, że europejska gospodarka natrafiła na wiele zagrożeń. Pojawiła się tym samym potrzeba, aby stworzyć plan naprawczy, który nie dopuści do kryzysu i spowolnienia gospodarki państwo unii europejskiej. Pracę nad funduszem odbudowy trwały miesiąc. Ich efektem jest zatwierdzenie w lipcu 2020 roku projektu Europejskiego Funduszu Odbudowy o nazwie Next GenerationEU.

To niespotykany od czasu zakończenia II wojny światowej plan, który ma pomóc wyjść z kryzysu ekonomicznego wszystkim państwo UE. Jednocześnie plan ma na celu wzmocnienie gospodarki państw unijnych i ich unowocześnienie. Na ten cel Komisja Europejska oraz Parlament Europejski przeznaczył kwotę 750 miliardów euro. W ramach tej pożyczki przewidziano działania pomocowe, które mają iść w kierunku budowy europejskiego zielonego ładu, a także odporności na kryzys i dokończenia rewolucji cyfrowej. Razem z budżetem UE, który został już przez państwa członkowskie zatwierdzony skala środków wynosi 1,8 bln euro.

Nawet 30% wszystkich wydatków tej kwoty ma zostać spożytkowana na projekty, które są związane z walką o zmianę polityki klimatycznej. Oprócz tego fundusze są przeznaczone na:

• Transformacja klimatyczna i cyfrowa

• Modernizacja i rozwój badań naukowych i innowacji

• Modernizacja polityki spójności i wspólnej polityki rolnej

• Gotowość, odbudowa i odporność na kryzysy

• Rozwój działań chroniących różnorodność biologiczną i równouprawnienie płci

Projekt ten jest pierwszym po II wojnie światowej, gdzie podstawą finansowania jest pożyczka. Spłata pożyczki ma nastąpić do 31 grudnia 2058 roku. Korzystne warunki pożyczki są możliwe właśnie ze względu na to, że po raz pierwszy występują o nią UE jako całość i wspólny organizm ekonomiczny oraz polityczny, a nie poszczególne państwa narodowe.

Do rozdysponowania pieniędzy z funduszu przewidziano specjalne programy. Pieniądze podzielono na dotacje – 390 miliardów euro oraz pożyczki – 360 miliardów euro. Na ten cel powołano siedem programów. Jest to w kolejności ilość przekazanych środków

• Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (672,5 mld Euro)

• REACT-EU (47,5 mld Euro)

• Horyzont Europa (5 mld Euro)

• InvestEU (5,6 mld Euro)

• Rozwój obszarów wiejskich (7,5 mld Euro)

• Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (10 mld Euro)

• RescEU (1,9 mld Euro).

Jednocześnie każde państwo członkowskie ma za zadanie opracować własny plan odbudowy, który będzie podstawą i projektem do przekazywania pieniędzy z Europejskiego Funduszu Odbudowy. Jednocześnie plan krajowy, a także przeznaczenie środków będzie weryfikowane. Muszą one spełniać zatem następujące wytyczne. Przede wszystkim wydatki mają być spójne z zaleceniami dla wszystkich państw UE. Mają służyć tworzeniu miejsc pracy oraz zwiększaniu potencjału wzrostu gospodarczego danego państwa. Co najmniej 37% musi zostać przeznaczone na działania na rzecz neutralności klimatycznej, a 20% na politykę dokończenia rewolucji cyfrowej.

Polska może liczyć na około 58 miliardów euro. Ta kwota to 34,2 miliardów pożyczek oraz 23,9 miliardów euro bezzwrotnych dotacji. Za rozliczenie i wydatkowanie tych kwot odpowiedzialne jest Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. W ramach spożytkowania środków Polska wyznaczyła pięć głównych obszarów, gdzie zostaną wykorzystane fundusze unijne. Celem jest naprawa szkód, jakie wyrządził gospodarce covid19 i jego następstwa oraz przywrócenie jej na ścieżkę wzrostu. Pieniądze zostaną zainwestowane w następujących obszarach.

• odporność i konkurencyjność gospodarki (18,6 mld PLN)

• energia i zmniejszenie energochłonności (28,6 mld PLN)

• transformacja cyfrowa (13,7 mld PLN)

• dostępność i jakość ochrony zdrowia (19,2 mld PLN)

• zielona i inteligentna mobilność (27,4 mld PLN)